Sau ngày Cách mạng tháng Tám thành công, ngày 27/9/1945, tại Đại hội Đoàn Thanh niên Cứu quốc thành phố Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị hình thành một mặt trận thanh niên rộng rãi và thống nhất do Đoàn Thanh niên Cứu quốc làm nòng cốt. Ngày 27-3-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 38 về việc thành lập nha thanh niên và thể thao.

Cũng vào thời gian đó, Ban thường vụ Trung ương Đảng chỉ thị cho Tổng bộ Việt Minh chuẩn bị thành lập Đoàn Thanh niên Việt Nam, nhằm đáp ứng yêu cầu đoàn kết, tập hợp mọi tầng lớp thanh niên Việt Nam phục vụ sự nghiệp “kháng chiến kiến quốc”. Tháng 6-1946, tổng Đoàn Thanh niên Việt Nam ra đời (gọi tắt là Đoàn Thanh niên Việt Nam), sau đó đổi tên thành Liên đoàn Thanh niên Việt Nam- là tổ chức rộng rãi của mọi tầng lớp thanh niên yêu nước tự động đứng vào hàng ngũ của Liên đoàn.

Tháng 2- 1950, Liên đoàn Thanh niên Việt Nam tổ chức Đại hội lần thứ I tại căn cứ địa Việt Bắc trong khói lửa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Đây là sự kiện đánh dấu bước phát triển quan trọng trong công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên với vai trò nòng cốt của Đoàn Thanh niên Cứu quốc, Đại hội đã bầu đồng chí Nguyễn Chí Thanh (lúc đó là Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam) làm Chủ tịch Liên đoàn Thanh niên Việt Nam.

Hưởng ứng lời kêu gọi của Đại hội, lớp lớp thanh niên đã hăng hái tham gia các phong trào thi đua tòng quân, giết giặc lập công, đẩy mạnh chiến tranh du kích sau lưng địch, đấu tranh chống khủng bố, chống đàn áp, chống bắt lính, đòi tự do, dân chủ, hòa bình. Với ý nghĩa mở rộng khối đại đoàn kết thanh niên, tăng thêm các thành viên tập thể của mặt trận đoàn kết tập hợp thanh niên (ở vùng tự do và vùng mới giải phóng). Đại hội đại biểu Toàn quốc Liên đoàn Thanh niên Việt Nam lần thứ II (từ ngày 8 đến ngày 15/10/1956 tại thủ đô Hà Nội) đã quyết định thành lập Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và coi đại hội này là Đại hội lần I thành lập Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam. Nói chuyện tại đại hội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn:
“Ngày nay, thanh niên là công dân của nước Việt Nam độc lập , tự do, có Đảng, có Đoàn của mình, có chính quyền, có Mặt trận, có quân đội của mình, là người chủ tương lai của nước nhà mình. Chính vì là người chủ tương lai, cho nên toàn thể thanh niên ta phải đoàn kết chặt chẽ, phấn đấu anh dũng, vượt mọi khó khăn, thi đua giúp sức vào sự nghiệp xây dựng một nước nhà tốt đẹp- một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh- để mình làm chủ mai sau”.

Qua 59 năm cống hiến, xây dựng và trưởng thành, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam đã lập nhiều chiến công, viết những trang vàng vào Lịch sử dân tộc với các tấm gương oanh liệt của tuổi trẻ Việt Nam. Ngày 15-10-1956, đã trở thành ngày đánh dấu sự ra đời của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và ngày này hàng năm chính là ngày Truyền thống của Hội. Trong sự nghiệp đổi mới, tiếp bước thế hệ cha anh, thanh niên Việt Nam luôn là lực lượng xung kích trong mọi hoạt động: sẵn sàng chiến đấu, lao động sản xuất, giúp dân phòng, chống thiên tai, nghiên cứu khoa học, hoạt động văn hóa nghệ thuật…Thanh niên đã và đang chứng tỏ là một lực lượng xung kích, sáng tạo trong mọi hoạt động, có nhiều đóng góp xứng đáng trong sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.