Tuy nhiên, bên cạnh đó, do ảnh hưởng của mặt trái nền kinh tế thị trường và tốc độ phát triển của khoa học công nghệ đã có tác động không nhỏ đến một bộ phận thanh niên dẫn tới công tác Đoàn còn có những hạn chế và thách thức cần vượt qua. Đó là:

+ Công tác tuyên truyền, giáo dục chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn công tác Đoàn và tình hình thanh niên hiện nay do phương pháp chậm đổi mới, nội dung không cập nhật, thiếu đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, cơ sở vật chất và kinh phí còn thiếu thốn....Trong công tác giáo dục, một số mô hình mới chưa hấp dẫn thanh thiếu nhi tham gia, ảnh hưởng đến công tác tập hợp thu hút ĐV TTN; việc nắm bắt tình hình tư tưởng và định hướng dư luận xã hội trong thanh niên kết quả còn hạn chế.

+ Việc cụ thể hóa một số nội dung các phong trào lớn của Đoàn ở các chi đoàn, chi hội ở cơ sở còn thụ động. Việc chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của thanh niên chưa đạt kết quả như mong muốn.

+ Công tác tổ chức, xây dựng Đoàn còn lúng túng trong việc tìm kiếm các giải pháp khắc phục những hạn chế. Những khó khăn, vướng mắc liên quan đến mô hình tổ chức và hoạt động của các cơ sở Đoàn chậm được nghiên cứu tháo gỡ. Công tác kiểm tra, giám sát nhằm phát hiện những vấn đề phát sinh và hướng dẫn nghiệp vụ công tác cho cơ sở còn chưa được kịp thời.

+ Trong chỉ đạo có lúc, có nơi chưa quyết liệt; tính chủ động, trách nhiệm, sáng tạo trong tổ chức thực hiện các mặt công tác còn chưa đồng đều, còn biểu hiện né tránh những nội dung mới, nội dung khó, nội dung cần sự kiên trì và đòi hỏi sáng tạo.

+ Hoạt động của BCH Đoàn, BCH Chi đoàn ở cấp cơ sở xã, phường, thị trấn còn chưa đều, chưa phát huy hết vai trò của các ủy viên.

+ Công tác tham mưu, phối hợp tại một số cơ sở Đoàn đối với cấp uỷ, chính quyền và các đoàn thể chưa chặt chẽ, thiếu tính chủ động, vẫn còn tình trạng cấp uỷ “tìm việc” cho tổ chức Đoàn; Công tác Đoàn vụ tại một số cơ sở còn chưa được quan tâm, việc quản lý tài liệu, sổ sách, theo dõi đoàn viên còn hạn chế, nhiều đơn vị chưa xây dựng được quy chế hoạt động riêng của Ban chấp hành.

+ Ở các chi đoàn nhất là chi đoàn trên địa bàn dân cư các nội dung, hình thức sinh hoạt và hoạt động của Đoàn thiếu hấp dẫn, chưa đáp ứng được nhu cầu của thanh niên. Có những cơ sở hoạt động cầm chừng, không đủ sức làm hạt nhân tập hợp đoàn kết thanh niên và thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng tại cơ sở; chất lượng đoàn viên, tỷ lệ thu hút, tập hợp đoàn viên tham gia các hoạt động thấp…

Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém trên là do nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn cơ sở chậm đổi mới, chưa phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng của thanh niên; đội ngũ bí thư chi đoàn, đoàn cơ sở thay đổi nhanh nhưng chưa chuẩn bị đội ngũ tốt để thay thế. Việc tham mưu cho cấp ủy đảng trong quy hoạch, đào tạo, sử dụng, luân chuyển cán bộ Đoàn còn yếu. Điều kiện, phương tiện hoạt động, nguồn lực cho công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi còn gặp khó khăn. Công tác quản lý đoàn viên thiếu chặt chẽ, thậm chí buông lỏng; công tác bồi dưỡng chuẩn bị cho thanh niên vào Đoàn chưa được quan tâm đầy đủ.....tất cả dẫn tới chất lượng tổ chức cơ sở Đoàn chưa cao, chưa thực sự thu hút được ĐVTN tham gia vào các hoạt động của Đoàn.

Những thời cơ và thách thức mới nêu trên đòi hỏi tổ chức Đoàn phải đổi mới một cách sâu sắc về nhận thức, tư tưởng, tổ chức và hành động để có thể thích ứng được với tình hình thực tiễn, khẳng định và phát huy chức năng là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, là đội dự bị tin cậy của Đảng trong thời kỳ mới.

Để giải quyết được những khó khăn, thách thức và hạn chế nêu trên, đòi hỏi tổ chức Đoàn cần phải nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đoàn, có nghĩa là: Phải phaỉ phát triển, nâng cao chất lượng đoàn viên; Củng cố tổ chức, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động cơ sở Đoàn; Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chi đoàn, Đoàn cơ sở. Do đó, yêu cầu đặt ra đối với công tác chỉ đạo của các cấp bộ Đoàn nhằm nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đoàn đó là:

1. Trước hết, đối với TW Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

- Cần chỉ đạo triển khai đồng bộ việc hướng dẫn đoàn viên tham gia sinh hoạt hai chiều: Vì hiện nay phần lớn lực lượng nòng cốt, hạt nhân trong các hoạt động Đoàn trên địa bàn khu dân cư là ĐV sinh hoạt hai chiều (Chủ yếu là học sinh và sinh viên). Điều lệ Đoàn TNCS HCM khóa X đã quy định v/v ĐV tham gia sinh hoạt 2 chiều trên địa bàn khu dân cư, BTV Thành đoàn HN đã ban hành HD số 16 ngày 8/7/2013 v/v HD đoàn viên tham gia sinh hoạt đoàn trên địa bàn khu dân cư. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện quy định và các HD có liên quan đến ND này chưa thực sự đồng bộ và hiệu quả. Thiết nghĩ, TW Đoàn cần phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để xây dựng tiêu chí đánh giá, xếp loại thi đua, cơ chế nâng lương, thưởng cho cán bộ, công nhân viên, học sinh, sinh viên trong độ tuổi đoàn để có cơ sở yêu cầu và đề nghị đoàn viên tham gia sinh hoạt hai chiều trên địa bàn khu dân cư. Nội dung này, đề nghị TW Đoàn ban hành quy trình lấy phiếu nhận xét về việc tham gia sinh hoạt Đoàn tại nơi cư trú hàng năm vào 2 đợt/năm đối với ĐV tham gia sinh hoạt hai chiều.

- Cần ban hành cơ chế chính sách, đãi ngộ xứng đáng cho cán bộ Đoàn, đặc biệt là cán bộ Đoàn ở cơ sở.

Hiện nay, Bí thư các chi đoàn cơ sở đã được hưởng phụ cấp 250.000đ/tháng. Tuy nhiên, đầu ra cho cán bộ Đoàn cũng như những đãi ngộ cho Bí thư chi đoàn chưa thật sự thu hút được những cán bộ Đoàn tâm huyết, có khả năng thực sự. Một thực tế cho thấy: Đa phần Bí thư các chi đoàn trên địa bàn dân cư đều là học sinh, sinh viên đang theo học tại các trường ĐH. Do đó, việc theo dõi, bồi dưỡng, giúp đỡ để giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng lại ít được thực hiện tại khu dân cư vì vướng các quy định của BTC TW Đảng và đa phần các bí thư chi đoàn đều thiếu kỹ năng và nghiệp vụ trong công tác đoàn vì  không được đào tạo bài bản về công tác đoàn trong trường đào tạo chuyên ngành như Học viện TTN Việt Nam.

Bên cạnh đó, những ĐV được đào tạo trong Học viện TTN Việt Nam khi ra trường do không gặp "thời" nên không được là cán bộ đoàn chủ chốt của cấp xã, muốn là cán bộ đoàn cấp huyện lại phải qua công tác thi tuyển - nhưng chỉ tiêu thi tuyển hàng năm cho cơ quan đoàn TN cấp huyện thì lại rất hạn chế. Nên phần lớn hiện nay đội ngũ cán bộ đoàn chuyên trách cấp huyện đang rất thiếu. Do đó, bài toán đặt ra là: người được đào tạo bài bản thì không được làm việc, người không được đào tạo tham gia làm việc theo kiểu "đứng núi này, trông núi kia" (làm cán bộ đoàn trong khi đang chờ học xong hoặc đang chờ tìm việc làm đúng chuyên ngành mình được đào tạo). ...Nên cán bộ Đoàn cơ sở hiện nay chưa thực sự giành 100% tâm huyết cho công việc mình đang làm.

+ Vì vậy, để nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đoàn đề nghị TW Đoàn cần tham mưu Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành các chính sách để thực hiện tốt Quy chế cán bộ Đoàn, nhất là đối với cán bộ đoàn cơ sở. Biên soạn giáo trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đoàn theo chức danh thống nhất trong toàn Đoàn, đồng thời tăng cường tập huấn đội ngũ báo cáo viên cho cơ sở.

+ Đối với học viên khi tốt nghiệp Học viện TTN Việt Nam cần có chính sách đãi ngộ để thu hút đội ngũ cán bộ Đoàn tương lai. Hiện nay, ở Hà Nội, Thành ủy Hà Nội đã mở các lớp "Cán bộ nguồn" và có cơ chế, chính sách cho đội ngũ cán bộ nguồn này rất rõ ràng, thu hút được đông đảo đội ngũ cán bộ trẻ tham gia. Thiết nghĩ, TW Đoàn cũng cần tham mưu một cơ chế, chính sách đãi ngộ tương tự cho các học viên khi tốt nghiệp Học viện TTN Việt Nam.

2. Đối với thành Đoàn Hà Nội

­- Tham mưu cho Thành ủy - HĐND Thành phố quy định cụ thể mức kinh phí cho hoạt động Đoàn của cấp xã và cấp huyện: Thực tế hiện nay: Đoàn TN cấp huyện chịu trách nhiệm chỉ đạo 3 tổ chức quan trọng: Đoàn TN, Hội LHTN và Đội TNTP. Tuy nhiên, đa phần các huyện đều cấp kinh phí hoạt động theo biên chế của cán bộ chuyên trách Đoàn TN cấp huyện (Kinh phí được giao thực hiện hoạt động như các đoàn thể khác) như vậy là một thiệt thòi lớn cho Đoàn TN các huyện. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến việc chỉ đạo, thực hiện việc nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đoàn.

- Đề nghị Thành đoàn triển khai các hoạt động hướng về cơ sở một cách thiết thực và hiệu quả hơn, tạo điều kiện hỗ trợ để các bí thư chi đoàn cơ sở được tham gia các hoạt động mang tính quy mô nhằm kích thích tinh thần, tâm huyết của mỗi cán bộ Đoàn cơ sở.

- Có hướng dẫn cụ thể thống nhất trong toàn TP về triển khai thực hiện việc đoàn viên sinh hoạt hai chiều.

3. Đối với Đoàn TN cấp huyện

Từ thực tiễn công tác, thiết nghĩ Đoàn TN cấp huyện cần tổ chức thực hiện một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đoàn như sau:

- Tăng cường công tác kết nghĩa giữa Chi đoàn khối các cơ quan (vững mạnh) với các chi đoàn khu dân cư (xếp loại trung bình, yếu) nhằm giúp đỡ, nâng cao chất lượng hoạt động, vươn lên đạt loại khá và vững mạnh.

- Tổ chức hoạt động giao ban cụm theo khu vực giữa các đơn vị, địa phương nhằm tăng cường trao đổi thông tin, nhân rộng các mô hình, điển hình giữa các địa phương, đơn vị.

- Định kỳ tham mưu tổ chức chương trình làm việc với với lãnh đạo cấp ủy, chính quyền, kịp thời tham mưu cho cấp ủy Đảng về công tác lãnh đạo thanh niên; đồng thời tranh thủ sự quan tâm tạo điều kiện hỗ trợ của chính quyền và sự phối hợp của các ngành đối với công tác thanh niên.

- Tổ chức bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ Đoàn chủ chốt cấp cơ sở với hình thức lựa chọn cán bộ đoàn tại các cơ sở Đoàn yếu, kém trưng tập để tạo điều kiện học việc trực tiếp tại tổ chức Đoàn cấp trên.

- Tổ chức sinh hoạt Chi đoàn theo chủ đề, nội dung sinh hoạt phải gắn với nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của Đoàn viên thanh niên, những vấn đề mang tính thời sự và gần gũi với Đoàn viên thanh niên.

- Tiếp tục duy trì, củng cố, nhân rộng và thành lập các mô hình, các câu lạc bộ, đội nhóm theo đối tượng, nghề nghiệp, sở thích và nhu cầu của thanh niên…

Tóm lại, để nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đoàn thì yêu cầu đặt ra đối với công tác chỉ đạo của các cấp bộ đoàn là phải chỉ đạo đồng bộ, thống nhất, đặc biệt có nhiều chính sách quan tâm tới đoàn ở cơ sở (quan tâm tới chất lượng đầu ra cho cán bộ đoàn, quan tâm tới chế độ chính sách đãi ngộ, quan tâm tới kinh phí tổ chức hoạt động...). Bên cạnh đó, các cấp bộ Đoàn cần định hướng các hoạt động hướng về cơ sở, sao cho các hoạt động thực sự gần gũi và cần thiết, bổ ích đối với thanh niên. Tác giả: Đồng chí Nguyễn Thị Nhã - Ủy viên BCH Thành đoàn, Quận ủy viên, Bí thư Quận đoàn Hà Đông